“Taze Betonla Yağmur Karşılaştı” – Şantiyede Ne Yapılmalı?

 “Taze Betonla Yağmur Karşılaştı” – Şantiyede Ne Yapılmalı?

   

1) Yağmur, Betonu Nasıl “İnceltir”?

Su/Çimento oranı bozulur: Yeni dökülen betona karışan her litre yağmur suyu, karışımı seyrelterek yaklaşık %5 mukavemet kaybına neden olur.

Agregalar çöker, şerbet yükselir: Ağır yağışta ağır agregalar kalıbın dibine çökerken, çimento şerbeti üste çıkar; sonuçta zayıf bir üst yüzey ve çatlaklar oluşur.

Yüzey tozar, renk düzensizleşir: Prizini tam alamayan beton, sonraki günlerde kireçlenme ve tozuma (dusting) gösterir; estetik kaplamalar için büyük sorundur.

2) “Zamanlamaya” Göre Risk Tablosu

Yağmur Başlangıç Anı     Olası Hasar                              Müdahale Zorluğu

0-30 dk (döküm bitmeden) Mukavemet düşüşü + agrega çökmesi         Çok yüksek

30-120 dk (ilk priz öncesi) Yüzey tozması, hafif dayanım kaybı                Orta

2-10 saat (son priz sonrası) Görsel leke, hafif pütürlenme                 Düşük

10 saat+ Doğal “kür” etkisi                                                                         Neredeyse yok

“Betonun ilk 600 dakikası insan yaşamındaki ilk 48 saat gibidir; korursanız ömrü uzar.” 

3) Şantiyede Anında Uygulanacak 5 Kural

Branda, branda, branda: En az 1,5 m yükseklikte tentelenmiş alan oluşturun; brandayı doğrudan betona değdirmeyin, hava sirkülasyonu şart.

Fazla suyu emin: Kuronla veya sünger kafa ile birikintileri mekanik olarak çekin; çimento serpmek yüzeyi daha da zayıflatır.

Vibrasyonu durdurun: Yağmur sırasında vibratör çalıştırmak, suyun beton içine işlemesini hızlandırır; yağış geçene kadar ara verin.

Su azaltıcı katkı isteyin: Pompa ile yeni karışım geliyorsa, “plastikleştirici + priz hızlandırıcı” ikilisi talep edin; %10 su indirimi mukavemet kaybını telafi eder.

Numune almayı ihmal etmeyin: 7 ve 28 günlük deney için yağmura maruz kalan bölgeden ekstra kubil numunesi alın; sigorta ve garanti süreci için şart.

4) Yağmur Sonrası “Kurtarma” Protokolü

24 saat içinde yüzey sertliği testi: Schmidt çekici ile 25 N/mm² altına düşen bölgeleri işaretleyin.

Tozuma varsa epoksi enjeksiyon: Zayıf tabakayı kazıyıp, 2 kompenentli epoksi ile yeniden bağlayın.

Renk farkı için “kendiliğinden yayılan onarım harcı”: 3-5 mm tabaka halinde uygulanır, estetik farkı minimize eder.

Dayanım raporu: Laboratuvar, yağmurlu seriden alınan numunede %15’e kadar kayıp tespit ederse, taşıyıcı hesabı yeniden yapılabilir; bu durumda yapı denetim firmasına “zayıf beton raporu” vermek zorunlu hâle gelir.

5) Hukuki ve Mali Boyut

Yüklenici fatura edemez: TBMM İnşaat Hukuku raporuna göre, “öngörülebilir hava koşulları” nedeniyle yaşanan gecikme için işverene fatura açılamaz; fakat yağmura rağmen döküm yapmışsanız tersi de geçerli.

Sigorta: “All-risk inşaat sigortası” yalnızca “ani ve beklenmedik” yağışı karşılar; meteoroloji uyarısı varken döküm yapılmışsa kapsam dışı kalabilir.

İş güvenliği: Islak beton üzerinde kayarak düşen işçi, 6331 sayılı Kanun kapsamında “ölümlü iş kazası” statüsünde değerlendirilir; 6 aya kadar hapis ve 200.000 TL’ye kadar para cezası öngörülüyor.

6) Gelecek Dökümler İçin 3 Pratik Öneri

Hava durumu API’si: Şantiye ofisine entegre edilen ücretsiz “OpenWeatherMap” modülü, 6 saatlik %30 yağmur olasılığında otomatik SMS atıyor.

Hızlı priz çimentosu: C3S oranı yüksek çimento + kalsiyüm nitrit hızlandırıcı, 20 °C’de priz süresini 45 dk’ya indiriyor; 

Gece termometresi: Sıcaklık 5 °C’nin altına düşecekse, branda + ısıtıcı fan + sicak su ile kürleme; don riskini sıfırlar.